1. Nguồn gốc tên gọi: 

Địa điểm lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đảo Ngọc Vừng thuộc xã Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh, là nơi ghi dấu sự kiện Bác Hồ về thăm đảo Ngọc Vừng ngày 12 tháng 11 năm 1962.

Nhằm kiểm tra tình hình thực tế, động viên kịp thời những thành tích đạt được của quân dân các dân tộc Quảng Ninh, đặc biệt là quân dân các dân tộc sinh sống và bảo vệ vùng biên giới hải đảo tiền tuyến phía Bắc Tổ quốc. Ngày 12 tháng 11 năm 1962, Bác Hồ cùng với một số đồng chí Lãnh đạo Trung ương Đảng đã đi máy bay từ thủ đô Hà Nội ra thăm cán bộ, đảng viên, đơn vị bộ đội và bà con các dân tộc sinh sống và làm nhiệm vụ trên đảo Ngọc Vừng. 

Bác đã nói chuyện, căn dặn về sự cần thiết phải làm giàu kinh tế trên đảo như cấy lúa, trồng khoai, trồng cây, đánh cá...; săn sóc sức khỏe, chữa bệnh cho dân, dạy học cho các cháu, nâng cao đời sống mọi người ở trên đảo. Bác đặc biệt căn dặn: Bộ đội và nhân dân phải đoàn kết, bộ đội phải giúp đỡ nhân dân xây dựng hợp tác xã. Nhân dân phải giúp bộ đội chiến đấu, phục vụ chiến đấu. Trước khi chia tay đồng bào, các chiến sỹ bộ đội sinh sống làm nhiệm vụ và đóng quân trên đảo Ngọc Vừng, Bác đã trồng cây đa Lưu niệm.