Đảo Ngọc Vừng được biết đến là hòn đảo còn nhiều nét hoang sơ, thuộc huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Đảo Ngọc Vừng nằm trong quần đảo Hải Vân về phía Tây Nam của huyện Vân Đồn và phía Đông Nam của tỉnh Quảng Ninh. Đảo Ngọc Vừng nằm giữa 2 đảo đá nhỏ là Hòn Nét và Phượng Hoàng, đảo Ngọc Vừng còn được gọi là đảo Ngọc, nơi hội tụ những giá trị khác biệt, tiềm năng, thế mạnh nổi trội về tự nhiên - văn hoá - con người. Xã Ngọc Vừng với diện tích hơn 40km2 bao gồm 42 hòn đảo lớn nhỏ và nhiều núi đá vôi, trong đó đảo Ngọc Vừng là một đảo lớn nhất có dân cư sinh sống lâu đời. Dân số khoảng gần 1000 người, gồm 6 dân tộc (Kinh, Dao, Mường, Thái, Sán Dìu, Tày).
Tên đảo Ngọc Vừng bắt nguồn từ loài trai ngọc quý hiếm. Khi màn đêm buông xuống, chúng sẽ phát sáng làm cả một vùng trời trở nên lung linh. Các nhà khảo cổ học đã chứng minh Ngọc Vừng là một trong những cái nôi cư trú của người Việt cổ với nền văn hóa Hạ Long nổi tiếng, cách ngày nay từ 3.500 đến 5.000 năm về trước. Thời Lý, Trần, Lê trên đảo Ngọc Vừng còn có các bến thuyền cổ như Cống Yên, Cống Hẹp nơi buôn bán giao lưu với các nước trong khu vực nằm trong hệ thống thương cảng Vân Đồn, một thương cảng cổ sầm uất nổi tiếng nhất của Việt Nam từ thế kỷ XVII đến thế kỷ XVIII, khi thương cảng Phố Hiến (Hưng Yên) ra đời.
Trải qua suốt các triều đại phong kiến Việt Nam như Lý, Trần, Lê cho đến thời Mạc, Nguyễn sau này nơi đây luôn được xác định là vị trí rất quan trọng trong hệ thống phòng ngự, một trong những nơi án ngữ quan trọng vùng biển đảo biên giới phía Bắc Tổ quốc. Thời Trần, Mạc: lập dông Điếm Canh ở đảo Ngọc Vừng, xây thành tại Cửa Mai ở đảo Phượng Hoàng để quan sát trấn giữ lãnh thổ; thời Nguyễn, năm Minh Mệnh thứ 20 (1839) xây đồn Tĩnh Hải, một đồn canh tiền tiêu vùng Đông Bắc. Thời Pháp thuộc, sau khi chiếm được Vân Đồn thực dân Pháp cho xây dựng cơ sở đặt máy đo xa trên đảo Phượng Hoàng để quan sát.
Những năm gần đây xã Ngọc Vừng đẩy mạnh phát triển du lịch để phát huy tiềm năng lợi thế nơi đây. Đảo Ngọc Vừng, vùng đất giàu truyền thống văn hoá, lịch sử, hội tụ các giá trị đặc biệt về văn hoá – con người và tự nhiên với 6 giá trị khác biệt, tiềm năng nổi trội như sau:
(1) Là địa phương có truyền thống anh hùng cách mạng, có nền văn hoá, lịch sử lâu đời gắn với hệ thống Thương cảng Vân Đồn như bến cảng cổ Cống Yên, thành cổ nhà Mạc, nhà Nguyễn và nhiều di tích lịch sử có giá trị;
(2) Là vùng đất có vị trí địa chính trị, quốc phòng, an ninh quan trọng của đất nước, được chọn để xây dựng Cột cờ quốc gia và được Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm đến nay đã trở thành Khu lưu niệm thu hút đông đảo du khách mà không phải nơi nào cũng có;
(3) Sở hữu các đảo đất có giá trị, tiếp giáp với Vịnh Hạ Long (di sản thế giới), nằm ngoài cùng của Vịnh Bái Tử Long, hướng thẳng ra biển lớn, còn giữ được vẻ đẹp tự nhiên, nguyên sơ, trong lành, phong phú, đa dạng cả về rừng và biển như Phượng Hoàng, Vạn Cảnh, Nứt Đất, Hạ Mai;
(4) Có bãi biển Trường Chinh dài hơn 3km uốn mình như một vầng trăng khuyết, dựa mình vào rừng phi lao, mặt nước trong xanh, bờ cát trắng trải dài, là nơi ghi dấu lịch sử và truyền thống đánh giặc vẻ vang của quân và dân trên đảo;
(5) Có những sản phẩm nông nghiệp và thuỷ sản đặc hữu gắn với địa chất và vùng biển đặc thù tự nhiên của đảo;
(6) Được Trung ương, tỉnh, huyện quan tâm dành nguồn lực đầu tư và kỳ vọng, tin tưởng vào sự đổi mới, phát triển vượt bậc xứng đáng với vị thế và các giá trị khác biệt của địa phương.
Với những giá trị khác biệt, tiềm năng nổi trội Ngọc Vừng dần phát triển kinh tế và du lịch sinh thái càng ngày càng được quan tâm, yêu thích trở thành viên ngọc tỏa sáng trong vùng hải đảo Đông Bắc Tổ quốc.
Những năm gần đây, cơ sở hạ tầng trên đảo Ngọc Vừng đã được nâng cấp đáng kể với những tuyến đường khang trang phục vụ cho đời sống của người dân và du lịch trên đảo. Cuối năm 2023, Bến cảng Ngọc Vừng đã được xây dựng mới giúp cho việc vận chuyển hàng hóa và đưa đón khách du lịch đến thăm đảo được thuận tiện và hiệu quả hơn. Hằng ngày, tàu gỗ, tàu cao tốc và cano hoạt động đều đặn vận chuyển hàng hóa, người dân đảo, hành khách qua lại giữa đất liền và đảo Ngọc Vừng. Tùy thuộc vào nhu cầu di chuyển mà người dân, du khách có thể lựa chọn phương tiện và chuyến phù hợp. Bến cảng Vũng Đục – Cẩm Phả, bến cảng Cái Rồng – Vân Đồn và bến cảng Hồng Gai – Hạ Long là 3 bến cảng có chuyến tàu từ đất liền đi đảo Ngọc vừng. Từ đảo Ngọc Vừng cũng có thể đi qua đảo Quan Lạn bằng tàu cao tốc chạy tuyến Hòn Gai – Ngọc Vừng – Quan Lạn mỗi ngày.
Bến tàu đảo Ngọc Vừng
Tàu gỗ, cano, tàu cao tốc vận chuyển hành khách từ đất liền ra đảo Ngọc Vừng
Năm 2023, đảo Ngọc Vừng cũng có thêm Sân bóng Ngọc Vừng là công trình chào mừng 60 năm ngày thành lập tỉnh Quảng Ninh, đây vừa là nơi các hoạt động vui chơi, tập luyện thể thao, giao lưu đá bóng trên đảo vừa góp phần tạo ra điểm mới khang trang hơn cho đảo Ngọc Vừng.
Sân bóng Ngọc Vừng và hoạt động đá bóng giao hữu tại đảo Ngọc Vừng
Đảo Ngọc Vừng ngày càng được nhiều du khách biết đến và lựa chọn làm điểm đến du lịch vào mỗi dịp hè. Nhằm đáp ứng nhu cầu phòng ở của du khách, các cơ sở lưu trú trên đảo Ngọc Vừng nhiều hơn, đa dạng và chuyên nghiệp. Giờ đây, đến đảo Ngọc Vừng du khách có thể chọn ở khu nghỉ dưỡng, nhà nghỉ hoặc homestay. Đảo Ngọc Vừng hiện có 2 khu nghỉ dưỡng là Khu nghỉ dưỡng Hòn Ngọc Xanh - Green Pearl Retreat và Sudico Sông Đà. Nếu Sudico Sông Đà được biết đến là khu nghỉ dưỡng đầu tiên trên đảo Ngọc Vừng và có địa thế gần sát biển thì Khu nghỉ dưỡng Hòn Ngọc Xanh -Green Pearl Retreat lại tạo dấu ấn cho du khách là một khu nghỉ dưỡng mới xây dựng từ năm 2022, có không gian xanh rộng 5000m2, phòng ở tiện nghi, hiện đại và sức chứa lớn. Các cơ sở lưu trú dạng nhà nghỉ trên đảo Ngọc Vừng đều có phòng ốc sạch sẽ, trang bị cơ bản phục vụ nhu cầu ở của du khách khi đến chơi đảo. Một số du khách thích trải nghiệm ở và sinh hoạt cùng người dân đảo có thể lựa chọn hình thức ở homestay - ở các phòng trống trong nhà của người dân và ăn uống sinh hoạt cùng gia đình. Nhìn chung, các cơ sở lưu trú trên đảo Ngọc Vừng đều tập trung ở khu vực trung tâm đảo, thuận tiện cho du khách ở và thăm quan, trải nghiệm, khám phá đảo Ngọc Vừng.
Sudico Sông Đà Resort
Khu nghỉ dưỡng Hòn Ngọc Xanh – Green Pearl Retreat
Một số nhà nghỉ trên đảo Ngọc Vừng
Di chuyển trên đảo Ngọc Vừng cũng ngày càng thuận tiện hơn nhờ có xe điện du lịch. Với xe điện du lịch, việc di chuyển giữa cầu cảng Ngọc Vừng vào khu vực trung tâm đảo và ngược lại chỉ mất 30 phút cho khoảng cách 7km. Thường khi tàu gỗ, tàu cao tốc cập bến, xe điện sẽ có mặt sẵn để chở du khách, bà con dân đảo, hàng hóa, hàng lý. Nếu đặt trước xe điện đón đoàn vào khung giờ riêng, du khách chỉ cần báo với resort, nhà nghỉ thì việc bố trí xe sẽ được thực hiện nhanh chóng và dễ dàng. Xe điện cũng là phương tiện phục vụ nhu cầu thăm quan khám phá đảo Ngọc Vừng của du khách trong khu vực trung tâm đảo. Du khách có thể thăm quan 4 điểm du lịch chính trên đảo như Khu lưu niệm Bác Hồ, Hòn Pháo Đài, Hồ Cẩu Lẩu, Bãi biển Trường Chinh chỉ với mức chi phí 400.000đ/1 xe chở được từ 12 – 14 khách. Các nhu cầu di chuyển khác cũng có thể đặt xe điện tiện lợi thông qua nơi lưu trú. Nếu là người yêu thích vận động, du khách cũng có thể lựa chọn đạp xe đạp quanh đảo theo các con đường phi lao hoặc theo các con đường mòn cũng khá thú vị.
Di chuyển bằng xe điện du lịch và đạp xe khám phá đảo Ngọc Vừng
Bốn điểm du lịch chính trên đảo Ngọc Vừng thường được du khách thăm quan
Một số hoạt động vui chơi giải trí mà du khách yêu thích khi đến đảo Ngọc Vừng có thể kể đến là:
- Tắm và dạo biển tại bãi biển Trường Chinh.
- Thăm quan ngắm cảnh check-in tại Hòn Pháo Đài, Khu lưu niệm Bác Hồ, Hồ Cẩu Lẩu.
- Đá bóng hoặc chơi trò chơi team building tại sân bóng Ngọc Vừng.
- Trải nghiệm bắn cung mục tiêu và bắn cung đối kháng.
- Ăn sáng, uống cafe sinh tố … và hóng mát tại Căn tin sân bóng Ngọc Vừng.
- Thưởng thức món ngon, hải sản địa phương.
- Đạp xe đi dạo quanh khu vực trung tâm đảo, đường phi lao, đường mòn ven biển hay trong làng.
- Đốt lửa trại, hát karaoke ngoài bờ biển hoặc không gian sân vườn.
- Trải nghiệm bắt ốc, câu cá, câu mực.
Các hoạt động khám phá, vui chơi trên đảo Ngọc Vừng
Các thời điểm trong năm thì Ngọc Vừng lại có những đặc trưng về nông, lâm, thủy sản gắn liền với đời sống của bà con và cũng dần trở thành điểm độc đáo thu hút khách du lịch khi đến với đảo Ngọc Vừng. Du khách có thể tham gia trải nghiệm thu hoạch nông lâm thủy sản cùng bà con hoặc thưởng thức các món ngon được chế biến từ những đặc sản này:
- Tháng 12 - tháng 1: Mùa mật ong rừng hoa chân chim.
- Tháng 2: Mùa ốc viết miên man bãi biển Trường Chinh.
- Tháng 3 - tháng 4: Mùa hoa sim tím hồng triền đồi, hai bên đường. Thanh mai rừng vào mùa chín rộ, quả tím, đỏ rực cả cây.
- Tháng 5 - tháng 6: Mùa lúa chín vàng óng ả cánh đồng, vải chín đỏ lựng trên cây.
- Tháng 7 - tháng 8: Mùa Lộc Biển - Tép Ngọc Vừng trúng vụ, đỏ au khắp làng. Nhãn vừa chín rộ. Sim tím đầy cành.
- Tháng 8 - tháng 9: Mùa hái quả bứa rừng trĩu trịt với bao nhiêu món ngon từ bứa và mùa ong rừng.
- Tháng 9 - tháng 10: Mùa quả mắm đầy cành với những món ăn đặc trưng từ quả mắm của người dân đảo: Mắm xào tôm, hàu, ngao, ngán, điềm điệp.
- Tháng 10 - tháng 11: Mùa Khoai Lang Ngọc Vừng, thức nông sản ngon nức tiếng của đảo. Là một đảo tiền tiêu, Ngọc Vừng không chỉ có cảnh quan biển, rừng, hồ đẹp như tranh vẽ mà còn quanh năm ấm áp tình quân dân. Hình ảnh người chiến sĩ Biên phòng, bộ đội rèn luyện, làm nhiệm vụ canh giữ đảo, giúp đỡ người dân, hỗ trợ du khách cũng là nét đẹp rất đặc trưng trên đảo Ngọc Vừng.
Ngọc Vừng dù là xưa kia hay ngày nay đều ở vị trí rất quan trọng với những giá trị đặc biệt không phải nơi nào cũng có. Nhờ sự nỗ lực và tinh thần đoàn kết, quyết tâm vươn lên của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và các doanh nghiệp trên đảo Ngọc Vừng, du lịch đảo Ngọc không ngừng phát triển và khởi sắc.
Khởi động mùa du lịch hè năm 2024, Đảo Ngọc Vừng được kỳ vọng trở thành viên ngọc tỏa sáng trong vùng biển đảo khu vực Đông Bắc Bộ. Vẻ đẹp hoang sơ và không gian yên bình khiến cho đảo Ngọc trở thành một điểm đến thú vị không thể bỏ qua đối với du khách đam mê khám phá và muốn trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên. Đảo Ngọc Vừng chắc chắn sẽ là sự lựa chọn lý tưởng cho những kỳ nghỉ đáng nhớ và trọn vẹn của gia đình, nhóm bạn, cơ quan, đoàn thể.
Kommentare